ΕΜΣΤ. Νέο μουσείο σύγχρονης τέχνης ή... όχι ακόμη;

Αν οι συντελεστές λέγοντάς μας «ανοίγουμε σταδιακά», μας το παρουσίαζαν ως ένα διαδραστικό concept μπορεί και να απέδιδε σαν προσπάθεια για την «επίσημη πρώτη», του νέου μουσείου σύγχρονης τέχνης (ΕΜΣΤ). Απ’ ότι αντιλαμβάνομαι -μιας και επισκέφτηκα το μουσείο στην πρώτη του έκθεση- το κρατικό ξεμάλλιασμα της γραφειοκρατίας που τόσα χρόνια διαβάζουμε, αλλά και οι αλλεπάλληλες επιλογές και επανεπιλογές για το: ποιός; πού; πώς; έδωσαν μία απόλυτα συντηρητική, οπισθοδρομική και βαθιά απογοητευτική εικόνα που κάθε άλλο, μοντέρνα είναι.

Αν πραγματικά, όλοι αυτοί που ασχολούνται με τη λειτουργία του μουσείου για να μην μένουν ανενεργοί τόσα χρόνια -λόγο ανικανότητας- «εφευρίσκουν» ότι πρέπει πρώτα το μουσείο να γίνει μια «μικρή» γκαλερί και παράλληλα χώρος που φιλοξενεί εκδηλώσεις και κάποια στιγμή στο βάθος της λειτουργίας του, μουσείο μοντέρνας τέχνης, καλύτερα να το κλείσουν. Υποσχόμαστε ότι θα περιμένουμε υπομονετικά λίγα χρόνια ακόμη για ένα καλύτερο αποτέλεσμα (περιμέναμε τόσα και τόσα, λίγα παραπάνω δεν είναι πρόβλημα).

Έχω επισκεφτεί σχεδόν όλα τα μουσεία σύγχρονης τέχνης της Ευρωπαϊκής ηπείρου και όχι μόνο. Δεν ανοίγει κανένα μουσείο τις πύλες του χωρίς να έχει τουλάχιστον μια μόνιμη έκθεση των εγχώριων μοντέρνων καλλιτεχνών της και πρωτίστως, να έχει ολοκληρώσει τις λειτουργίες του. Και κάτι άλλο, βασιζόμενοι στον πολιτισμό και τουρισμό μας, δεν θα έπρεπε τουλάχιστον οι ξένοι επισκέπτες να γνωρίσουν μια επιλογή έργων που δεν έχουν δει, ήδη σε δικά τους μοντέρνα μουσεία;

Η τέχνη, ειδικά η μοντέρνα, είναι κάτι ζωντανό, έχει ψυχή, επικοινωνεί το σύγχρονο τρόπο σκέψης αλλά, πρέπει να έχει και «ρίζες». Αλλιώς δεν θα χρειαζόντουσαν μουσεία σε κάθε χώρα ξεχωριστά. Το «χώμα» που θα μπορούσε να ανθήσει το φυτό της σύγχρονης τέχνης στην Ελλάδα, προσωρινά το πήρε ο άνεμος. Το Ελληνικό μουσείο σύγχρονης τέχνης παρουσίασε μια φτωχή και ελλιπής «πρώτη» έκθεση σε έναν χώρο που δεν ολοκληρώθηκε ακόμη. Σε ένα χώρο, που δεν μπορείς να έχεις πρόσβαση ούτε σε ένα μπουκαλάκι νερό. Αλλά πάντα κάτω από το βλέμμα των διαφημιστικών πάνελ της μπύρας FIX στο προθάλαμο. Ακούγοντας τις παρατηρήσεις ενός γκρουπ Γερμανών τουριστών που συνάντησα στο μουσείο -τους έδωσα τόσο δίκαιο- μιας και χαρακτήρισαν την επίσκεψή τους ως: «χαμένος χρόνος».

Ας σταματήσουμε να μπερδεύουμε τους ρόλους σε αυτήν τη χώρα κι ας δείξουμε ότι ένα μοντέρνο μουσείο πρέπει πρώτα να έχει ολοκληρώσει την εικόνα, το χαρακτήρα του και να είναι πραγματικά αντάξιο του πολιτισμού που τόσο επευφημούμε σαν Έλληνες, αλλά τόσο σαμποτάρουμε. Έχουμε τρανταχτά παραδείγματα δικών μας μουσείων, μοναδικά στο είδος τους. Ελπίζω και εύχομαι στο άμεσο μέλλον να αποδοθεί ο πρέπων σεβασμός, πρωτίστως στους Έλληνες μοντέρνους εικαστικούς -φυσικά και στους ξένους- αλλά και στο ίδιο μοναδικό κτήριο, για να αποκτήσει επάξια το σεβάσμιο λόγο για τον οποίο δημιουργήθηκε.

Κρίσιμοι Διάλογοι: Αθήνα- Αμβέρσα - Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ). www.emst.gr