Μην κοιτάξεις πίσω* Μια ματιά στο παρελθόν που μας πόνεσε

artworks & text by panos kralievits
Nov 28, 2016
4 min read

"After a relationship"

Subjects from gravures and old newspapers printed with solvent on white paper

Δεν θέλουμε να κοιτάξουμε τίποτε παλιό

Όσον αφορά τη συναισθηματική μας καθημερινότητα τείνουμε με καταναγκαστικό και βίαιο τρόπο να καταναλώνουμε πολλά από τα συναισθήματά μας σχεδόν «αμάσητα». Δίνουμε το ελάχιστο του χρόνου μας, σε οποιανδήποτε νέα, ερωτικής φύσης γνωριμία και με την αίσθηση της πικρής θύμησης μιας προηγούμενης, την τελειώνουμε πριν καν αρχίσει. Δεν μας ενδιαφέρει και σίγουρα δεν θέλουμε να θυμόμαστε τον έρωτα που μας βασάνισε, που μας έκανε να νοιώσουμε μόνοι, όταν έπαψε να είναι δίπλα μας. Δεν μας ενδιαφέρει καθόλου για την ακρίβεια. Δεν θέλουμε να θυμόμαστε την παραμικρή παρουσία παρόμοιων βασανιστικών συμπεριφορών από τους νεοεμφανιζόμενους έρωτες, συνεπώς αντιδρούμε «ακαριαία» κρίνοντας ακατάλληλο, καθετί νέο. Αλλά από την άλλη -κατά μία έννοια- το θέλουμε διακαώς. Κοιτάμε πίσω και αγανακτούμε για τη έλλειψη της σοφίας που δεν δείξαμε, γι’ όλα αυτά που δώσαμε απλόχερα και δεν πήραμε τίποτε από όσα αναμέναμε. Αλλά τα μάτια της ψυχής μας, κοιτούν με κλεφτές ματιές πάντα πίσω.

Η καταγεγραμμένη γνώση του παρελθόντος

Αναζητούμε όσο το δυνατόν λιγότερη αναστάτωση και ως ορκισμένοι φυγόπονοι, δεν επιλέγουμε τίποτε που θα μας αποσυντονίσει ή θα μας κάνει να έχουμε περισσότερα προβλήματα στην καθημερινή, λίστα συναισθημάτων μας. Μοιάζουμε σαν να έχουμε υψώσει τείχος με οπλισμένο τσιμέντο, αδιαπέραστο και απροσπέλαστο ακόμη και από τον ουρανό. Θέλουμε με πρωτοφανή εγωισμό να έχουμε μόνο, όλα αυτά που φανταστήκαμε. Πολλά από αυτά που έχουμε ζήσει στο παρελθόν τα κρατάμε μέσα μας. Τα «συσκευάζουμε» και τα κλείνουμε ερμητικά στα δωμάτια του μυαλού μας γιατί μας έχουν πληγώσει. Αυτό είναι μια ανθρώπινη συμπεριφορά και αναγνωρίζω την προσπάθεια συγκάλυψης. Δημιουργούμε το «απεταξάμην» στις κακές μας στιγμές, στις σχέσεις που μας πλήγωσαν, σε ιστορίες που δεν θέλουμε να τις επαναφέρουμε στη ροή της ζωής μας, για να μην μας ξεβολέψουν. Να μην μας θυμίζουν ότι κάναμε λάθη. Κι όμως, αν πραγματικά αναγνωρίσουμε με σεβασμό κάθε συναίσθημά μας, μπορούμε να αντιληφθούμε ότι το παρελθόν υπήρξε για να μας διδάξει. Το αν μάθαμε κάτι από αυτό είναι καθαρά προσωπικά, δική μας ευθύνη.

"Hunding our trainers dad"

Subjects from gravures and old newspapers printed with solvent on white paper

Μια μέρα μοναξιάς ακόμη;

Η απάντηση των περισσοτέρων στο ερώτημα για το αν επιλέγουν τη μοναξιά, είναι: «ναι, προκειμένου να μην ξαναπονέσουμε». Λέμε πεισματικά «όχι και πάλι όχι» γιατί κατά κάποιον τρόπο δεν αντιλαμβανόμαστε το πώς μπορούμε να αξιολογήσουμε αντικειμενικά την ίδια ζωή και την πορεία της. Μας αρέσουν οι παιδικές ιστορίες με καλό τέλος. Δεν μας αρέσει ο Αίσωπος και τα «παραμύθια πραγματικότητάς του» που γεννούν μαθήματα για να ζούμε με γνώση. Επιλέγουμε, όλα στη ζωή μας να έχουν καλό και ασφαλές «τέλος», σαν τα δυτικά παραμύθια. Και μάλιστα με την παρανόηση ότι αυτό το καλό, βολεμένο και ιδανικό όνειρο, θα διαρκέσει για πάντα. Αυτή η κουλτούρα –όταν δεν πραγματοποιείται στη ζωή μας- μάς κάνει να απογοητευόμαστε και να βιώνουμε έναν βαθύ «πνιγμό» προσδίδοντάς μας, μια μόνιμη μορφή συναισθηματικής αναπηρίας.

Κατανοώντας όλα αυτά που ζήσαμε

Οι έρωτες, η οικογένεια, οι αγαπημένοι μας, είναι η δική μας ιστορία αλλά και η δική μας πορεία και ευθύνη. Πιστεύουμε αν κοιτάξουμε πίσω θα επαναφέρουμε τον πόνο, την ανασφάλεια ή όλα αυτά που κάποτε μας «πάγωσαν». Κάνουμε λάθος. Αν κοιτάξουμε πίσω και αναλύσουμε όλα αυτά που ζήσαμε θα καταλήξουμε σε ένα σπουδαίο κεφάλαιο: «τώρα γνωρίζω πώς». Οφείλουμε να κατανοήσουμε τη συμπεριφορά, τη καρδιά και το θυμό μας και να διδαχθούμε από αυτά. «Μην κοιτάς πίσω τρέχοντας, θα πέσεις και θα χτυπήσεις» έλεγε η γιαγιά Κράλιεβιτς. Όσοι θέλουν να τρέξουν ελεύθεροι προς τον έρωτα πρέπει πρώτα να «χαρτογραφήσουν» όλα αυτά που έζησαν.

"Dont look back"

Subjects from gravures and old newspapers printed with solvent on white paper

Μην κοιτάξεις πίσω*

«Πριν τέσσερα χρόνια πίστευα ότι τα προσωπικά μου συναισθήματα -ειδικά αυτά που αφορούσαν τις ματιές στο παρελθόν- θα έπρεπε να τα πάρω και να τα κάνω κάτι. Τα έκανα λοιπόν μια έκθεση. Έπρεπε να κοιτάξω πίσω για να θυμηθώ τι είχα κάνει και πως είχα αντιδράσει με τα δικά μου τα συναισθήματα, ή των άλλων. Μου πήρε χρόνο αλλά όταν τελικά μαθαίνεις πραγματικά εσένα (ποτέ δεν μαθαίνεις τους άλλους) μπορείς να έχεις μια καλή ζωή, γεμάτη με νέες συγκινήσεις και στιγμές. Τα έργα που παρουσιάζονται σε αυτό το άρθρο είναι από την έκθεση «μην κοιτάξεις πίσω» που παρουσιάστηκε έναν όμορφο Μάιο στην πόλη της Λευκωσίας. Αποτέλεσαν μια παρουσίαση από παλιές γκραβούρες, λιθογραφίες παλαιών βιβλίων, εφημερίδων ακόμη και από τις πρώτες εγκυκλοπαίδειες που κυκλοφορήσαν στην Ελλάδα οι οποίες ανασχηματίστηκαν σε μια νέα μορφή, με μια καινούργια, εξελιγμένη εικόνα. Με χημική επεξεργασία ανατυπώθηκαν επάνω σε νέο, καθαρό χαρτί, συμβολίζοντας ότι η γνώση του «παλιού» είναι το νέο μέλλον. Πάντα κάτω από το πρίσμα, ότι τα συναισθήματα δεν αλλάζουν. Αλλάζει μόνο ο τρόπος που τα εκφράζουμε.»