Ο Μπομπ Ντίλαν, το Νόμπελ και μία απάντηση στην Ακαδημία

text by panos kralievits
Oct 16, 2016
2 min read

"Τρώγε την πρόοδο και με τα φλούδια και με τα κουκούτσια της"

Οδυσσέας Ελύτης

Το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας (Nobelpriset i litteratur στα σουηδικά) είναι βραβείο που απονέμεται από το 1901 ετησίως σε έναν εν ζωή συγγραφέα, από οποιαδήποτε χώρα, ο οποίος σύμφωνα με τη διαθήκη του Άλφρεντ Νόμπελ παρήγαγε το πιο εντυπωσιακό έργο στο τομέα της λογοτεχνίας, σε μια ιδεώδη κατεύθυνση.

Ακατανόητη για πολλούς η απόφαση της Σουηδικής Ακαδημίας να δώσει το Νόμπελ Λογοτεχνίας 2016 στον Μπομπ Ντίλαν. Μάλλον προσπαθεί να εντυπωσιάσει με το να γίνει ξαφνικά από μία συντηρητική και μετρημένη, σε μία προοδευτική ακαδημία.

Ακόμη και ο ίδιος ο Μπομπ Ντίλαν "τηρεί σιγή μικροφώνου" στην πρόσκληση της ακαδημίας για το νόμπελ λογοτεχνίας. Κι αυτό από μόνο του, λέει πολλά ή στην πραγματικότητα δεν λέει απολύτως τίποτε στον ίδιο τον Ντίλαν, όπως υποστήριξαν και κοντινοί του συνεργάτες.

Τον πραγματικά σπουδαίο, δεν τον ξέρει κανείς

Ζούμε σε έναν κόσμο που μας αποδεικνύει καθημερινά ότι η πρόοδος καταπίνει αξίες. Σπουδαίοι επιστήμονες, συγγραφείς, οι ποιητές, αλλά ακόμη και αυτοί που παράγουν ανθρωπιά και είναι παράδειγμα προς μίμηση - όπως οι δικές μας γιαγιάδες της Λέσβου - δεν είναι τίποτε σπουδαίο για την Ακαδημία (τουλάχιστον δεν αξίζουν για βράβευση).

Σήμερα το μοναδικό, ακόμη και το ευφυές, έχει αλλάξει σύσταση και μορφή.

Δεν παραξενεύομαι ότι την οικογένεια Καρντάσιαν τη γνωρίζει όλος ο πλανήτης, τον Μπομπ Ντίλαν εκατομμύρια και τον Ελύτη μερικές χιλιάδες.

Ίσως για αυτό και η ακαδημία να επιλέγει τελικά, αυτό που κάνουν και οι πολυεθνικές, να γίνεται πιο εμπορική και να εξελίσσεται προσφέροντας ικανοποίηση σε όσους περισσότερους μπορεί.

Και ο πληθυσμός στον οποίο απευθύνεται με αυτό το νόμπελ δεν είναι διόλου ευκαταφρόνητος. Από την άλλη, μπορεί να μην φταίει και τόσο η Σουηδική Ακαδημία που δεν μπορεί να βρει σπουδαίους ανθρώπους, γιατί οι αξίες των ανθρώπων αρχίζουν και εκλείπουν όπως και το έργο τους και αναζητά μερικά σκαλιά πιο κάτω, τους επόμενους επιλαχόντες για βράβευση.

"γιατί δημιούργησε νέες ποιητικές εκφράσεις μέσα στην σπουδαία Αμερικάνικη παραδοσιακή μουσική (κάντρι)

2016 Βραβείο Λογοτεχνίας Ακαδημίας Νόμπελ

Η απάντηση στην επιλογή της ακαδημίας για το Νόμπελ Λογοτεχνίας δόθηκε πριν πολλά χρόνια από κάποιον σπουδαίο Έλληνα:

«...τότε όμως ή ποίηση; Τι αντιπροσωπεύει μέσα σε μια τέτοια κοινωνία; Απαντώ: τον μόνο χώρο όπου η δύναμη του αριθμού δεν έχει πέραση.

Και ακριβώς, η εφετινή απόφασή σας να τιμήσετε στο πρόσωπό μου την ποίηση μιας μικρής χώρας δείχνει σε πόσο αρμονική ανταπόκριση βρίσκεστε με την χαριστική αντίληψη της τέχνης, την αντίληψη ότι η τέχνη είναι η μόνη εναπομένουσα πολέμιος της ισχύος που κατήντησε να έχει στους καιρούς μας η ποσοτική αποτίμηση των αξιών»

Οδυσσέας Ελύτης, Ομιλία κατά την τελετή απονομής του Βραβείου Νόμπελ, Ακαδημία Στοκχόλμης, 10 Δεκεμβρίου 1979.